Το κράτος δεν είναι κάτι που μπορεί να καταλυθεί απο μια επανάσταση.Είναι μια συνθήκη μάλλον, μια συγκεκριμένη σχέση μεταξυ ανθρώπων, ένα μοντέλο ανθρώπινης συμπεριφοράς.Το καταλύουμε οταν φερόμαστε διαφορετικά, όταν δημιουργούμε άλλες σχέσεις .
Gustav landauer
Τι είναι Εξουσία?
Στα αγγλικά η λέξη power δηλώνει την εξουσία αλλά και τη "δυνατότητα της πράξης ή της δράσης".Στα γαλλικά και τα ισπανικά το ουσιαστικό που χρησιμοποιείται για να δηλώσει την εξουσία είναι το ίδιο μορφολογικά με το ρήμα "μπορώ"-pouvoir,poder.Σε κάποιες γλώσσες η εξουσία είναι ομόρριζη με τις λέξεις "δυνατός" και "δυνατότητα". Σε ένα απλό, πρωταρχικό επίπεδο,η εξουσία είναι η δυνατότητα μας να κάνουμε πράγματα, να αλλάξουμε τα πράγματα.Είναι η δημιουργική δύναμη πίσω από κάθε βίωμά μας. Είναι αυτό που κάνει κάτι εφικτό.
Είναι εύκολο να φανταστούμε την εξουσία σαν κατι που βρίσκετε έξω από μας, σαν κάτι που φυλάσσεται και ασκείται από τους "ισχυρούς", ένα εργαλείο που μεταχειρίζεται ο "άλλος", οι φορείς της πατριαρχίας,οι καπιταλιστές.Η εξουσία, ωστόσο, δεν βρίσκεται σ ένα μέρος μόνο.Δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο μιας κυβερνητικής θέσης, δεν βρίσκεται αποκλειστικά και μόνο στα ταμπλό των χρηματιστηρίων,ή στην άκρη του κλομπ που κραδαίνει ο αστυνομικός.Αυτά είναι απλώς κάποια από τα μέρη και κάποιες από τις στιγμές στις οποίες η εξουσία υπάρχει συσσωρευμένη και εδραιωμένη.
Όλοι μας ασκούμε εξουσία καθημερινά. Την ασκούμε όταν μιλάμε, όταν συναναστρεφόμαστε τους αγαπημένους μας, όταν παίζουμε με τα παιδιά μας, όταν μαγειρεύουμε, όταν γράφουμε. Η εξουσία δεν είναι εργαλείο.Δεν είναι κάτι που ένας άνθρωπος ή μια ομάδα μπορεί να απομονώσει και να χρησιμοποιήσει κατ'αποκλειστικότητα. Είναι μια διαδικασία με βαθιές ρίζες σ'ένα πολυσύνθετο σύνολο κοινωνικών σχέσεων.
Δεν μπορούμε να ασκήσουμε εξουσία χωρίς να επηρεάσουμε τους άλλους γύρω μας. Η εξουσία είναι μια ρευστή δύναμη που κυλάει μεταξύ μας και μας περικλείει όλους στο εξαιρετικά εκτεταμένο και σύνθετο πεδίο της. Δεν είναι ένα πεδίο από το οποίο μπορούμε να αποδράσουμε. Μπορούμε, ωστόσο, να μάθουμε από που πηγάζουν και πως μπορούμε να τις κατευθύνουμε ώστε να μεταμορφωθούν, ώστε να συνεχίσουν να κυλούν ανεμπόδιστα χωρίς να συρρέουν στο ίδιο σημείο και χωρίς να μένουν εκεί στάσιμες.
Ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία ένα είδος εξουσίας είναι κυρίαρχο. Είναι η "εξουσία επί..." -η εξαναγκαστική εξουσία, το αντίθετο της "εξουσίας για..."που είναι η δημιουργική εξουσία. Η "εξουσία επί..." δηλώνει κάποιον που ελέγχει κάτι εκτός του ίδιου του εαυτού του. Είναι η εξουσία του αστυνομικού που σου απαγορεύει να κάνεις κατάληψη σ'ένα κτήριο για να δημιουργήσεις ένα άσυλο για τους άστεγους, η εξουσία τους στελέχους της πολυεθνικής που κάνει περικοπές στο εργατικό δυναμικό για να αυξήσει τα κέρδη των μετοχών. Είναι η εξουσία του άντρα που χτυπάει τη γυναίκα του, η εξουσία των τραπεζικών οι πράξεις των οποίων αποσταθεροποιούν εθνικές οικονομίες με αρνητικές συνέπειες στις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, είναι η εξουσία της κεντρικής επαναστατικής επιτροπής που ηγείται της επανάστασης. Η "εξουσία επί..." ασκείται συνήθως από απόσταση, σωματική αλλά και συναισθηματική. Στηρίζεται στο διαχωρισμό, στην αντιμετώπιση του άλλου ως αντικείμενο, στην υποτίμηση της αξίας του,στη στέρηση της ανθρώπινης ιδιότητας. Είναι αυτό ακριβώς το είδος της εξουσίας που βρίσκεται στην καρδιά του κεφαλαίου, η εξουσία που μας στερεί τη "δυνατότητα της πράξης", μας αποξενώνει από τη γη μας, από το χρόνο μας, από τη δημιουργικότητα. Είναι η εξουσία που επιχειρεί να παρεμποδίσει τη δυνατότητά μας για αυτο-οργάνωση, που επιχειρεί να καθορίσει αυτή τι θέλουμε να κάνουμε. Είναι η εξουσία που απαιτεί να χρωστάμε σε έναν ιδιοκτήτη που βρίσκεται μακριά από εμάς, να εξαρτόμαστε από ειδικούς που βρίσκονται μακριά από εμάς, να μην έχουμε πια τον έλεγχο της ίδιας μας της ζωής.
"Η εξουσία για..." ωστόσο, είναι η εξουσία που επηρεάζει κάτι στη ζωή μας, κάτι κοντινό και άμεσο.Δεν είναι το είδος της εξουσίας που απαιτεί από άλλους να κάνουν πράγματα για μας, αλλά αυτό που επιτρέπει εμάς να κάνουμε πράγματα. Είναι ενδυνάμωση,δύναμη που ρέει χωρίς περιορισμούς, που οικοδομεί σχέσεις, που εγκαινιάζει τους χώρους του εφικτού,που βοηθάει και άλλους να αναπτύξουν το ίδιο είδος εξουσίας. Είναι η δημιουργική εξουσία που αναδύεται από την άμεση δημοκρατία και την άμεση δράση, η παραγωγική δύναμη που ρέει μεταξύ των ομάδων και των ατόμων που αποτελούν το δίκτυο του κινήματος των κινημάτων.
Φέρτε την εξουσία κοντά στης ρίζες της, μειώστε την απόσταση αυτών που παίρνουν τις αποφάσεις κι εκείνων τους οποίους οι αποφάσεις αυτές επηρεάζουν -αυτό είναι το αίτημα που αντηχεί από την κοιλάδα του Ναρμάντα μέχρι τις πεδιάδες του Εκουαδόρ, από τις καταλήψεις των ευρωπαικών κοινωνικών κέντρων μέχρι τα συμβούλια εκπροσώπων του Σιάτλ, από τις συνελεύσεις των συνοικιών του Ντέρμαν μέχρι τις συνελεύσεις στις γειτονιές του Μπουένος Άιρες. Το κίνημα των κινημάτων απαιτεί μια εξουσία που δεν βρίσκεται στα χαρτιά, μια εξουσία που δεν είναι αφηρημένη ούτε μακρινή, αλλά που ασκείται στους δρόμους μας, στην καθημερινότητά μας.
Ίσως ο καλύτερος τρόπος για να φανταστούμε την εξουσία σε κάθε μορφή της είναι να την παρομοιάσουμε με το νερό. Όταν του επιτρέπεται να ρέει μεταξύ μας, τότε είναι ίδιο με την "εξουσία για...", είναι η δύναμη που τρέφει , η γόνιμη ροή που κάνει τα πάντα δυνατά και πραγματοποιήσιμα. Όταν παγώνει ή λιμνάζει σ'ένα μέρος -στα χέρια ηγετών, κυβερνήσεων, μακρινών θεσμών, πρωτοποριών και επιτροπών- γίνεται "εξουσία επί...": η εξουσία που εμποδίζει την ικανότητά μας να αντισταθούμε σ'αυτό που ισχύει και εξουδετερώνει την ικανότητά μας να δημιουργήσουμε αυτό που θα μπορούσε να ισχύει.
