Βρισκόμαστε στα 1855. Ο Αρχηγός των Ινδιάνων Ντουγάμι Σηάτλ στέλνει την απάντησή του στο Πρόεδρο των Η.Π.Α. που ζητά ν’ αγοράσει τη γη της φυλής του.
Η ομιλία καταγράφηκε από παρόντα δημοσιογράφο.
Η παρούσα είναι μεταγενέστερη, επιμελημένη έκδοση.
"Τα λόγια μου είναι σαν τ’ αστέρια
Ο ουρανός που πάντα έχει ένα δάκρυ συμπόνοιας για το λαό μου
που μας φαίνεται αμετάβλητος και αιώνιος μπορεί τώρα ν’ αλλάξει
Σήμερα είναι καθαρός
αύριο όμως
ίσως σκεπαστεί με σύννεφα
Τα λόγια μου είναι σαν τ’ αστέρια
ποτέ δεν αλλάζουν
Σ’ αυτά λοιπόν που θα πεί ο Σηάτλ
μπορεί ο Μεγάλος Λευκός Αρχηγός της Ουάσιγκτον να βασιστεί με σιγουριά
όπως βασίζεται στις εναλλαγές των εποχών
Ο Μεγάλος Αρχηγός της Ουάσγκτον
μας στέλνει μήνυμα πως θέλει ν’ αγοράσει τη γη μας.
Καλοσύνη του παρ’ όλο που ξέρουμε ότι δεν έχει ανάγκη τη φιλία μας
Την πρότασή του πάντως θα τη σκεφτούμε καλά γιατί ξέρουμε πως αν δε δεχτούμε
ο λευκός θα θελήσει με τα όπλα ν’ αρπάξει τη γη μας
Ρωτάω όμως :
Πώς μπορεί κανείς να αγοράζει τον ουρανό ή τη ζεστασιά της γης ;
Η ιδέα μας φαίνεται περίεργη.
Επειδή ακριβώς δεν μας ανήκουν η δροσιά του αέρα και η διαύγεια του νερού.
Πώς λοιπόν είναι δυνατόν να τ’ αγοράσετε ;
Πάντως μην ανησυχείτε: θα πάρουμε την απόφασή μας.
Είμαστε κομμάτι της γης
Κάθετι πάνω σ’ αυτή τη γη είναι ιερό για το λαό μου
Κάθε λαμπρή πευκοβελόνα
Κάθε αμμουδερή ακρογιαλιά
Κάθε σωμάτιον ομίχλης στα σκοτεινά δάση
Κάθε ξέφωτο
Κάθε βούισμα εντόμου
είναι ιερό στη μνήμη του λαού μου
Είμαστε κομμάτι της γης κι αυτή πάλι ένα κομμάτι από μας.
Οι χυμοί που τρέχουν μέσα στα δέντρα μεταφέρουν τις μνήμες
του ερυθρόδερμου ανθρώπου
Τα ευωδιαστά λουλούδια είναι αδελφές μας
Το ελάφι, το άλογο, ο μεγάλος αετός είναι τ’ αδέλφια μας
Οι απότομες ψηλές κορυφές
τα καταπράσινα λιβάδια
η ζεστασιά του πόνεϋ
ο άνθρωπος
όλα ανήκουν στην ίδια οικογένεια
Καταλαβαίνει λοιπόν τί μας ζητάει ο μεγάλος αρχηγός της Ουάσιγκτον
όταν μας παραγγέλνει ότι θέλει ν’ αγοράσει τη γή μας ;
Γρήγορα θα κατακλύσετε όλη τη χώρα
Ο Μεγάλος Αρχηγός
μας παραγγέλνει ότι θα μας εξασφαλίσει ένα μέρος έτσι που να μπορούμε να ζούμε άνετα μεταξύ μας. Όπως ο πατέρας που αποφασίζει για τα παιδιά του.
Ξέρουμε ότι ο λευκός δεν καταλαβαίνει τους τρόπους μας
Ένα κομμάτι γης μοιάζει σ΄αυτόν μ’ ένα οποιοδήποτε κομμάτι γιατί είναι ένας ξένος που έρχεται μέσα στη νύχτα και παίρνει ό,τι έχει ανάγκη.
Η γη δεν είναι συντροφός του αλλά εχθρός του
Με την απληστία του θα την καταβροχθίσει
και δεν θ’ αφήσει πίσω του τίποτα παρά μόνο έρημο.
Βρίσκουμε χαρά στα δάση...
Ίσως να μη το καταλαβαίνετε γιατί οι συνήθειές μας είναι
διαφορετικές απ’ τις δικές σας.
Το πεντακάθαρο νερό που κυλά στα ρυάκια και στα ποτάμια
μεταφέρει στο διάβα του
και το αίμα των προγόνων μας.
Το μουρμουρητό του είναι η φωνή τους.
Κάθε φευγαλέα αντανάκλαση του φωτός πάνω στο διάφανο νερό των λιμνών εξιστορεί γεγονότα και παραδόσεις απ’ τη ζωή του λαού μας.
Τα ποτάμια είναι αδέρφια μας.
Σβήνουν τη δίψα μας
Μεταφέρουν τα κανώ μας
και τρέφουν τα παιδιά μας.
Αν σας πουλήσουμε τη γη μας
μην ξεχάστε να μάθετε και στα δικά σας παιδιά
πως τα ποτάμια είναι αδέλφια όλων μας
Δεν καταλαβαίνω
Οι τρόποι μας είναι διαφορετικοί απ’ τους δικούς σας
Η όψη των πόλεών σας κάνει κακό στα μάτια του ερυθρόδερμου
Ο θόρυβος ταράζει τ’ αυτιά μας.
Αλλά αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή είμαι ένας άγριος και δεν καταλαβαίνω
Την αδικαιολόγητη απαίτηση ν’ αγοράσετε τη γη μας θα τη σκεφτούμε προσεκτικά.
Άν δεχτούμε θα βάλω έναν όρο :
Τα ζώα
Ο λευκός άνθρωπος θα πρέπει να συμπεριφέρεται στα ζώα σα νά ‘ταν αδέλφια του.
Είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω γιατί ο λευκός αφήνει πίσω του
χιλιάδες νεκρά αγριοβούβαλα πυροβολώντας τα μόνο για το κέφι του μέσα από το σιδερένιο άλογο που καπνίζει ενώ εμείς δε σκοτώνουμε παρά μόνο για να τραφούμε.
Τί είναι ο άνθρωπος χωρίς τα ζώα ;
Αν εξαφανίζονταν όλα τα ζωα
ο άνθρωπος θα πέθαινε από μεγάλη πνευματική ερημιά.
Ό,τι συμβεί στα ζώα θα συμβεί σύντομα και στον άνθρωπο.
Ξέρουμε τουλάχιστον αυτό : Η γη δεν ανήκει στον άνθρωπο
Ο άνθρωπος ανήκει στη γη
Κι ακόμα πως εμείς δε δημιουργήσαμε τον ιστό της ζωής
αλλά αποτελούμε μόνο μια ίνα μέσα σ’ αυτόν.
Αν προκαλέσουμε κάποια καταστροφή στον ιστό οι συνέπειες θα έρθουν
και σε μας τους ίδιους
Πρέπει να το πάρουμε απόφαση :
Η νύχτα και η μέρα δεν μπορούν να υπάρξουν μαζί την ίδια στιγμή.
Ο λαός μου ρωτά : ...
Την αδικαιολόγητη απαίτηση του λευκού να αγοράσει τη γή μας
θα τη σκεφτούμε καλά.
Όμως, ο λαός μου ρωτά :
Τί θέλει να αγοράσει ο λευκός ;
Γίνεται να αγοράσει κανείς τον ουρανό ή τη γρηγοράδα της αντιλόπης ;
Θα κάνετε λοιπόν τη γή ό,τι θέλετε επειδή ο ερυθρόδερμος θα υπογράψει ένα κομμάτι χαρτί και θα το παραδώσει στο λευκό ;
Τη στιγμή που δε μας ανήκει η δροσιά του αέρα και το άφρισμα του νερού
γιατί επιμένετε να τ’ αγοράσετε ;
Όλοι μοιράζονται τον αέρα με την ίδια πνοή.
Τα ζώα, τα δέντρα, ο άνθρωπος μοιράζονται την ίδια ανάσα.
Ο αέρας που έδωσε στον παππού μας την πρώτη του αναπνοή
θα πάρει και τον τελευταίο του στεναγμό.
Ο λευκός δε φαίνεται να δίνει σημασία στον αέρα που αναπνέει :
Όπως ο άρρωστος που του έχει εξασθενήσει η όσφρηση.
Πουθενά στις πολιτείες του λευκού δεν υπάρχει μια ήσυχη ειρηνική γωνιά
Δεν υπάρχει τόπος να σταθείς ν’ ακούσεις το ξεπέταγμα των φύλλων την άνοιξη
ή το τρίψιμο των φτερών ενός εντόμου
Αλλά τί μένει απ’ τη ζωή όταν ο άνθρωπος δεν μπορεί να αφουγκραστεί το μοναχικό κάλεσμα του κοκκινολαίμη ή τη νυχτερινή συνομιλία των βατράχων στη μικρή λίμνη ;
Ίσως είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω
Θα τη σκεφτούμε την πρότασή σας
Δεν έχει σημασία που θα περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας.
Τα παιδιά μας είδαν τους πατεράδες τους ταπεινωμένους
Οι πολεμιστές μας ντροπιάστηκαν
Μετά τις ήττες περνούν τις μέρες τους άσκοπα
και δηλητηριάζουν τα κορμιά τους με δυνατό ποτό.
Μετά από λίγους χειμώνες μετά από λίγα φεγγάρια
κανένα παιδί των μεγάλων φυλών, δε θα μείνει για να πενθήσει ένα λαό
που κάποτε ήταν δυνατός και με πολλές ελπίδες, όπως ο δικός σας σήμερα.
Τί να πενθήσω ;
Τί να πενθήσω απ’ τον αφανισμό του λαού μου ;
Οι λαοί αποτελούνται από ανθρώπους
και οι άνθρωποι έρχονται και φεύγουν όπως τα κύματα της θάλασσας.
Ο καιρός της δικής σας παρακμής είναι ακόμα μακριά αλλά θά ‘ρθει.
Κανείς δεν ξεφεύγει από το γραφτό του.
Μολύνετε το κρεββάτι σας
και μια νύχτα θα πάθετε ασφυξία από τα ίδια σας τα απορρίματα
Αν ξέραμε τα όνειρα του λευκού ...
Ο θεός σας προσφέρει κυριαρχία στα ζώα,
τα δάση και στους ερυθρόδερμους για κάποιον ιδιαίτερο λόγο
Όμως αυτός ο λόγος έιναι ένα αίνιγμα για μας
Είναι κάτι που δεν καταλαβαίνουμε
όταν όλα τα αγριοβούβαλα εξοντώνονται, τα άγρια άλογα δαμάζονται
οι απόκρυφες γωνιές του δάσους μυρίζουν ανθρώπο
και η θέα στους λόφους που είναι γεμάτοι λουλούδια γεμίζει από τα καλώδια
του τηλέγραφου.
Πού είναι η λόχμη ;
Εξαφανισμένη
Πού είναι ο αετός ;
Εξαφανισμένος
Αυτό είναι το τέλος της ζωής και η αρχή του θανάτου.
Όταν ο τελευταίος Ινδιάνος λείψει από τη γη κι ο λευκός φέρνει στη μνήμη του
το λαό μου σαν ένα θρύλο, οι ψυχές των νεκρών μας θα ταξιδεύουν σαν το σύννεφο πάνω στον κάμπο, θα γεμίζουν τις ακρογιαλιές και θα φιλοξενούνται στα δάση
που αγάπησαν όπως το μωρό που αγαπά τον χτύπο της μητρικής καρδιάς.
Ο λευκός δεν θά ‘ναι ποτέ μόνος σ’ αυτό τον τόπο.
Ας μεταχειριστεί λοιπόν το λαό μου με δικαιοσύνη και ειλικρίνεια
γιατί στους νεκρούς δεν λείπει η δύναμη.
Μίλησα για θάνατο;
Δεν υπάρχει θάνατος.
Μόνο η εναλλαγή των κόσμων."
Η ομιλία καταγράφηκε από παρόντα δημοσιογράφο.
Η παρούσα είναι μεταγενέστερη, επιμελημένη έκδοση.
"Τα λόγια μου είναι σαν τ’ αστέρια
Ο ουρανός που πάντα έχει ένα δάκρυ συμπόνοιας για το λαό μου
που μας φαίνεται αμετάβλητος και αιώνιος μπορεί τώρα ν’ αλλάξει
Σήμερα είναι καθαρός
αύριο όμως
ίσως σκεπαστεί με σύννεφα
Τα λόγια μου είναι σαν τ’ αστέρια
ποτέ δεν αλλάζουν
Σ’ αυτά λοιπόν που θα πεί ο Σηάτλ
μπορεί ο Μεγάλος Λευκός Αρχηγός της Ουάσιγκτον να βασιστεί με σιγουριά
όπως βασίζεται στις εναλλαγές των εποχών
Ο Μεγάλος Αρχηγός της Ουάσγκτον
μας στέλνει μήνυμα πως θέλει ν’ αγοράσει τη γη μας.
Καλοσύνη του παρ’ όλο που ξέρουμε ότι δεν έχει ανάγκη τη φιλία μας
Την πρότασή του πάντως θα τη σκεφτούμε καλά γιατί ξέρουμε πως αν δε δεχτούμε
ο λευκός θα θελήσει με τα όπλα ν’ αρπάξει τη γη μας
Ρωτάω όμως :
Πώς μπορεί κανείς να αγοράζει τον ουρανό ή τη ζεστασιά της γης ;
Η ιδέα μας φαίνεται περίεργη.
Επειδή ακριβώς δεν μας ανήκουν η δροσιά του αέρα και η διαύγεια του νερού.
Πώς λοιπόν είναι δυνατόν να τ’ αγοράσετε ;
Πάντως μην ανησυχείτε: θα πάρουμε την απόφασή μας.
Είμαστε κομμάτι της γης
Κάθετι πάνω σ’ αυτή τη γη είναι ιερό για το λαό μου
Κάθε λαμπρή πευκοβελόνα
Κάθε αμμουδερή ακρογιαλιά
Κάθε σωμάτιον ομίχλης στα σκοτεινά δάση
Κάθε ξέφωτο
Κάθε βούισμα εντόμου
είναι ιερό στη μνήμη του λαού μου
Είμαστε κομμάτι της γης κι αυτή πάλι ένα κομμάτι από μας.
Οι χυμοί που τρέχουν μέσα στα δέντρα μεταφέρουν τις μνήμες
του ερυθρόδερμου ανθρώπου
Τα ευωδιαστά λουλούδια είναι αδελφές μας
Το ελάφι, το άλογο, ο μεγάλος αετός είναι τ’ αδέλφια μας
Οι απότομες ψηλές κορυφές
τα καταπράσινα λιβάδια
η ζεστασιά του πόνεϋ
ο άνθρωπος
όλα ανήκουν στην ίδια οικογένεια
Καταλαβαίνει λοιπόν τί μας ζητάει ο μεγάλος αρχηγός της Ουάσιγκτον
όταν μας παραγγέλνει ότι θέλει ν’ αγοράσει τη γή μας ;
Γρήγορα θα κατακλύσετε όλη τη χώρα
Ο Μεγάλος Αρχηγός
μας παραγγέλνει ότι θα μας εξασφαλίσει ένα μέρος έτσι που να μπορούμε να ζούμε άνετα μεταξύ μας. Όπως ο πατέρας που αποφασίζει για τα παιδιά του.
Ξέρουμε ότι ο λευκός δεν καταλαβαίνει τους τρόπους μας
Ένα κομμάτι γης μοιάζει σ΄αυτόν μ’ ένα οποιοδήποτε κομμάτι γιατί είναι ένας ξένος που έρχεται μέσα στη νύχτα και παίρνει ό,τι έχει ανάγκη.
Η γη δεν είναι συντροφός του αλλά εχθρός του
Με την απληστία του θα την καταβροχθίσει
και δεν θ’ αφήσει πίσω του τίποτα παρά μόνο έρημο.
Βρίσκουμε χαρά στα δάση...
Ίσως να μη το καταλαβαίνετε γιατί οι συνήθειές μας είναι
διαφορετικές απ’ τις δικές σας.
Το πεντακάθαρο νερό που κυλά στα ρυάκια και στα ποτάμια
μεταφέρει στο διάβα του
και το αίμα των προγόνων μας.
Το μουρμουρητό του είναι η φωνή τους.
Κάθε φευγαλέα αντανάκλαση του φωτός πάνω στο διάφανο νερό των λιμνών εξιστορεί γεγονότα και παραδόσεις απ’ τη ζωή του λαού μας.
Τα ποτάμια είναι αδέρφια μας.
Σβήνουν τη δίψα μας
Μεταφέρουν τα κανώ μας
και τρέφουν τα παιδιά μας.
Αν σας πουλήσουμε τη γη μας
μην ξεχάστε να μάθετε και στα δικά σας παιδιά
πως τα ποτάμια είναι αδέλφια όλων μας
Δεν καταλαβαίνω
Οι τρόποι μας είναι διαφορετικοί απ’ τους δικούς σας
Η όψη των πόλεών σας κάνει κακό στα μάτια του ερυθρόδερμου
Ο θόρυβος ταράζει τ’ αυτιά μας.
Αλλά αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή είμαι ένας άγριος και δεν καταλαβαίνω
Την αδικαιολόγητη απαίτηση ν’ αγοράσετε τη γη μας θα τη σκεφτούμε προσεκτικά.
Άν δεχτούμε θα βάλω έναν όρο :
Τα ζώα
Ο λευκός άνθρωπος θα πρέπει να συμπεριφέρεται στα ζώα σα νά ‘ταν αδέλφια του.
Είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω γιατί ο λευκός αφήνει πίσω του
χιλιάδες νεκρά αγριοβούβαλα πυροβολώντας τα μόνο για το κέφι του μέσα από το σιδερένιο άλογο που καπνίζει ενώ εμείς δε σκοτώνουμε παρά μόνο για να τραφούμε.
Τί είναι ο άνθρωπος χωρίς τα ζώα ;
Αν εξαφανίζονταν όλα τα ζωα
ο άνθρωπος θα πέθαινε από μεγάλη πνευματική ερημιά.
Ό,τι συμβεί στα ζώα θα συμβεί σύντομα και στον άνθρωπο.
Ξέρουμε τουλάχιστον αυτό : Η γη δεν ανήκει στον άνθρωπο
Ο άνθρωπος ανήκει στη γη
Κι ακόμα πως εμείς δε δημιουργήσαμε τον ιστό της ζωής
αλλά αποτελούμε μόνο μια ίνα μέσα σ’ αυτόν.
Αν προκαλέσουμε κάποια καταστροφή στον ιστό οι συνέπειες θα έρθουν
και σε μας τους ίδιους
Πρέπει να το πάρουμε απόφαση :
Η νύχτα και η μέρα δεν μπορούν να υπάρξουν μαζί την ίδια στιγμή.
Ο λαός μου ρωτά : ...
Την αδικαιολόγητη απαίτηση του λευκού να αγοράσει τη γή μας
θα τη σκεφτούμε καλά.
Όμως, ο λαός μου ρωτά :
Τί θέλει να αγοράσει ο λευκός ;
Γίνεται να αγοράσει κανείς τον ουρανό ή τη γρηγοράδα της αντιλόπης ;
Θα κάνετε λοιπόν τη γή ό,τι θέλετε επειδή ο ερυθρόδερμος θα υπογράψει ένα κομμάτι χαρτί και θα το παραδώσει στο λευκό ;
Τη στιγμή που δε μας ανήκει η δροσιά του αέρα και το άφρισμα του νερού
γιατί επιμένετε να τ’ αγοράσετε ;
Όλοι μοιράζονται τον αέρα με την ίδια πνοή.
Τα ζώα, τα δέντρα, ο άνθρωπος μοιράζονται την ίδια ανάσα.
Ο αέρας που έδωσε στον παππού μας την πρώτη του αναπνοή
θα πάρει και τον τελευταίο του στεναγμό.
Ο λευκός δε φαίνεται να δίνει σημασία στον αέρα που αναπνέει :
Όπως ο άρρωστος που του έχει εξασθενήσει η όσφρηση.
Πουθενά στις πολιτείες του λευκού δεν υπάρχει μια ήσυχη ειρηνική γωνιά
Δεν υπάρχει τόπος να σταθείς ν’ ακούσεις το ξεπέταγμα των φύλλων την άνοιξη
ή το τρίψιμο των φτερών ενός εντόμου
Αλλά τί μένει απ’ τη ζωή όταν ο άνθρωπος δεν μπορεί να αφουγκραστεί το μοναχικό κάλεσμα του κοκκινολαίμη ή τη νυχτερινή συνομιλία των βατράχων στη μικρή λίμνη ;
Ίσως είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω
Θα τη σκεφτούμε την πρότασή σας
Δεν έχει σημασία που θα περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας.
Τα παιδιά μας είδαν τους πατεράδες τους ταπεινωμένους
Οι πολεμιστές μας ντροπιάστηκαν
Μετά τις ήττες περνούν τις μέρες τους άσκοπα
και δηλητηριάζουν τα κορμιά τους με δυνατό ποτό.
Μετά από λίγους χειμώνες μετά από λίγα φεγγάρια
κανένα παιδί των μεγάλων φυλών, δε θα μείνει για να πενθήσει ένα λαό
που κάποτε ήταν δυνατός και με πολλές ελπίδες, όπως ο δικός σας σήμερα.
Τί να πενθήσω ;
Τί να πενθήσω απ’ τον αφανισμό του λαού μου ;
Οι λαοί αποτελούνται από ανθρώπους
και οι άνθρωποι έρχονται και φεύγουν όπως τα κύματα της θάλασσας.
Ο καιρός της δικής σας παρακμής είναι ακόμα μακριά αλλά θά ‘ρθει.
Κανείς δεν ξεφεύγει από το γραφτό του.
Μολύνετε το κρεββάτι σας
και μια νύχτα θα πάθετε ασφυξία από τα ίδια σας τα απορρίματα
Αν ξέραμε τα όνειρα του λευκού ...
Ο θεός σας προσφέρει κυριαρχία στα ζώα,
τα δάση και στους ερυθρόδερμους για κάποιον ιδιαίτερο λόγο
Όμως αυτός ο λόγος έιναι ένα αίνιγμα για μας
Είναι κάτι που δεν καταλαβαίνουμε
όταν όλα τα αγριοβούβαλα εξοντώνονται, τα άγρια άλογα δαμάζονται
οι απόκρυφες γωνιές του δάσους μυρίζουν ανθρώπο
και η θέα στους λόφους που είναι γεμάτοι λουλούδια γεμίζει από τα καλώδια
του τηλέγραφου.
Πού είναι η λόχμη ;
Εξαφανισμένη
Πού είναι ο αετός ;
Εξαφανισμένος
Αυτό είναι το τέλος της ζωής και η αρχή του θανάτου.
Όταν ο τελευταίος Ινδιάνος λείψει από τη γη κι ο λευκός φέρνει στη μνήμη του
το λαό μου σαν ένα θρύλο, οι ψυχές των νεκρών μας θα ταξιδεύουν σαν το σύννεφο πάνω στον κάμπο, θα γεμίζουν τις ακρογιαλιές και θα φιλοξενούνται στα δάση
που αγάπησαν όπως το μωρό που αγαπά τον χτύπο της μητρικής καρδιάς.
Ο λευκός δεν θά ‘ναι ποτέ μόνος σ’ αυτό τον τόπο.
Ας μεταχειριστεί λοιπόν το λαό μου με δικαιοσύνη και ειλικρίνεια
γιατί στους νεκρούς δεν λείπει η δύναμη.
Μίλησα για θάνατο;
Δεν υπάρχει θάνατος.
Μόνο η εναλλαγή των κόσμων."
