Άλλη μια φορά τα σχολεία μπήκαν σε ρυθμούς παρελάσεων: πρόβες, παραπρόβες, βήμα, σημαιοφόροι, παραστάτες. Τι είναι όμως η παρέλαση; Είναι απλά και μόνο ένας τρόπος να χάνεις λίγες ώρες βαρετού μαθήματος ή κάτι παραπέρα;
Οι παρελάσεις ήταν εφεύρεση του Φρειδερίκου ΙΙ της Πρωσίας, ενός στρατοκράτη μονάρχη που προσπαθούσε να ενοποιήσει κάτω από τη δική του εξουσία τα διασκορπισμένα γερμανικά φέουδα. Πριν τις αρχές του 19ου αιώνα δεν υπήρχαν παρελάσεις ούτε στην Ελλάδα ούτε αλλού. Τόσο οι σημαίες όσο κι οι παρελάσεις ήρθαν στο προσκήνιο τον 19ο αιώνα, όταν τα δημιουργούμενα στην Ευρώπη έθνη- κράτη προπαγάνδιζαν το ιδεολόγημα της «εθνικής συνείδησης» και του εθνικισμού για να επιβάλουν την κρατική κυριαρχία τους. Απ’ τον Ατλαντικό ως τη Μ. Ασία οι εθνικοί εορτασμοί εξυμνούσαν και καθαγίαζαν τους πολέμους και τις γενοκτονίες. Στα πλαίσια του έθνους-κράτους δεν υπάρχουν ελεύθεροι άνθρωποι, αλλά υπήκοοι, που έχουν χρέος & καθήκον. Σταδιακά οι παρελάσεις από τους στρατιώτες επεκτάθηκαν και στους μαθητές. Η όλη διαδικασία της παρέλασης είναι βασισμένη σε αρχές μιλιταριστικού χαρακτήρα που βρίσκουν εφαρμογή σε ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Oι μαθητές παρελαύνουν σαν στρατός. Άνθρωποι με ομοιόμορφη εμφάνιση και πανομοιότυπο ύφος. Ίδια ρούχα, ίδια χρώματα. Περπατούν συντεταγμένα και πειθήνια. Σιδηρά πειθαρχία. Χαιρετούν τον «ηγέτη» και καμαρώνουν. Εμβατηριακή μουσική με επιβλητικό ρυθμό. Οι «καλύτεροι» μπροστά. Οι «κακοί» πίσω. Μια ολόκληρη διαδικασία που διαφημίζει την απόλυτη ομοιομορφία [όσο πιο συντονισμένες & αυστηρές είναι οι κινήσεις τόσο πιο πειθαρχημένο θεωρείται το σύνολο- στράτευμα που τις εκτελεί], που επιδεικνύει την υποταγή του πλήθους στον «αρχηγό» και διαλαλεί το «αξιόμαχο» της νεολαίας. Ποιο αξιόμαχο; Αυτό του ελληνικού στρατού που θα τρέξει να φυλάει τα καπιταλιστικά συμφέροντα στην πρώην Γιουγκοσλαβία, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στο Λίβανο κλπ. Εφ’ όσον εξυπηρετεί τα συμφέροντά του, το δημοκρατικό ελληνικό κράτος δεν έχει κανένα πρόβλημα να πραγματοποιεί παρελάσεις που κατάγονται από δικτατορίες.
Πιστός στο παραπάνω πνεύμα ο θεσμός της παρέλασης είναι υποχρεωτικός για τα παιδιά των ελληνικών σχολείων, σαν να πρόκειται για μάθημα, με σκοπό την «εθνικά υπερήφανη» διαπαιδαγώγηση των μαθητών με ένα θεσμό που ουσιαστικά αυτό που τους μαθαίνει είναι να σκύβουν το κεφάλι και να λειτουργούν με μηχανικό τρόπο, όχι σαν άτομα, αλλά σαν ρομπότ. Εκτός αυτών, η όλη διαδικασία τροφοδοτεί το μικρόβιο του εθνικισμού και του πολέμου, αντί να προωθεί τη συναδέλφωση των λαών, την πανανθρώπινη αλληλεγγύη και την ειρήνη. Καμιά εθνική γιορτή και καμιά παρέλαση δεν έγινε για να τιμηθεί η ειρήνη, ο πολιτισμός, ή μια επιστημονική ανακάλυψη. Και βέβαια, ο θεσμός των παρελάσεων επιβάλλεται με τη βία στους μαθητές (π.χ. απουσίες, απειλές για αποβολή, πειθαρχικό για όποιον αρνείται να παρελάσει) ή στους καθηγητές (κράτηση μισθού κλπ.)
Το σύστημα διδασκαλίας είναι η διδασκαλία του συστήματος
Η πολιτική εξουσία δεν ασκείται μόνο από τους άμεσους κατασταλτικούς θεσμούς (νόμοι, αστυνομία κτλ.) αλλά και από μια σειρά έμμεσων, που μοιάζουν ανεξάρτητοι από την πολιτική εξουσία, ενώ στην ουσία την υποστηρίζουν περισσότερο. Τέτοιος θεσμός είναι και η εκπαίδευση. Το σχολείο αποτελεί μια μονάδα κοινωνικού ελέγχου ως προς το χώρο [κλειστές από το περιβάλλον σχολικές μονάδες], το χρόνο [έλλειψη ελεύθερου χρόνου, χρονική διάταξη των μεταδιδόμενων γνώσεων] και το κυριότερο ως προς τη γνώση.
Η γνώση δεν είναι ελεγχόμενη μόνο ως προς το περιεχόμενό της, αλλά και ως προς τους τρόπους αφομοίωσης & εξέτασής της. Το σχολείο κατανέμει κοινωνικούς ρόλους και αναπαράγει την κυρίαρχη ιδεολογία. Οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να δεχτούν την αυθεντία του καθηγητή, που μεταδίδει μονόπλευρα τη γνώση και επιβάλλεται μέσα στην τάξη μέσω του φόβου [π.χ. αποβολές]. Παραπέρα, οι καθηγητές είναι υποχρεωμένοι να δεχτούν την αυθεντία του Υπουργείου Παιδείας, που τους επιβάλλεται μέσω απειλών [π.χ. κυρώσεις, πειθαρχικά]. Βλέπουμε δηλαδή ότι η εκπαίδευση αναπαράγει το σύστημα: μια πυραμίδα εξουσίας όπου ο ένας υποτάσσεται στον άλλο. Το σχολείο λειτουργεί σαν εργοστάσιο. Όλοι μπαίνουν την ίδια ώρα το πρωί, παίρνουν παρουσίες, κάνουν διαλείμματα όχι όταν κουραστούν αλλά όταν χτυπήσει το κουδούνι, μαθαίνουν να γράφουν, να λένε και να κάνουν τα ίδια πράγματα, σχολάνε την ίδια ώρα. Μαθαίνουν να είναι υπήκοοι.
Από την άλλη, προωθούνται αντιλήψεις που συμφέρουν το κράτος και τα αφεντικά, όπως η ανταγωνιστικότητα (αντί της ομαδικότητας), η επιχειρηματικότητα (αντί της συλλογικής δράσης), η εμπορευματοποίηση (αντί της αντίληψης του κοινόχρηστου, αυτού που ανήκει σε όλους) και η υπακοή. Η σχολική εκπαίδευση λοιπόν έχει διπλό χαρακτήρα: αναπαραγωγή και όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και μετάδοση της κυρίαρχης ιδεολογίας.
Πίσω από τις σημαίες και τις παρελάσεις κρύβονται τα εγκλήματα του κράτους
Ο μύθος του «έθνους» αποσκοπεί στην συγκάλυψη της πραγματικότητας, ότι δηλαδή υπάρχει οικονομική & κοινωνική ανισότητα. Μέσω του «εθνικού συμφέροντος», προπαγανδίζεται ένα δήθεν κοινό συμφέρον πλουσίων και φτωχών, καταπιεστών και καταπιεσμένων, ώστε όποιος μιλάει για αλληλεγγύη ανάμεσα στους κατα¬πιεσμένους και επανάσταση ενάντια στα αφεντικά, να απαξιώνεται ως «προδότης». Ο θεσμός των παρελάσεων δεν είναι απλά αναχρονιστικός, είναι επικίνδυνος. Δεν παραπέμπει στην ιστορία, αλλά κατασκευάζει μύθους στα όρια του «πίστευε και μη ερεύνα». Ο εθνικός χαρακτήρας του ’21, η «άσβεστη φλόγα της ελληνορθόδοξης παράδοσης» και το λάβαρο της αγίας Λαύρας είναι προπαγάνδα που κρύβει το ότι οι ανυπότακτοι κλέφτες γυρνούσαν τα βουνά αφορισμένοι, ενώ ο κλήρος κι οι προύχοντες πλούτιζαν μέσα στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Αντίστοιχα, το «έπος του ’40» και το «μεταξικό ΟΧΙ» έβρισκε τη μισή Ελλάδα στις φυλακές και υπό διωγμό και την άλλη μισή να φοράει κουκούλα και γερμανικές αρβύλες.
Τα λάβαρα, η θρησκεία κι ο εθνικισμός, είναι ιδεολογικά όπλα που τα κράτη επιστρατεύουν για να δικαιολογήσουν πολέμους και ρατσιστικούς & κοινωνικούς διαχωρισμούς. Κραυγαλέες περιπτώσεις όσα συμβαίνουν τα τελευταία 15 χρόνια στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ κι ιδιαίτερα στα Βαλκάνια, όπου όλα τα εγκλήματα εν καιρώ ειρήνης και πολέμου ως σημείο αναφοράς είχαν τα παραπάνω ιδεολογικά όπλα.
Το σχολείο έρχεται να συμπυκνώσει τα παραπάνω και να τα μεταδώσει στους μαθητές. Καλλιεργεί τον εθνικισμό, την ξενοφοβία και τη μισαλλοδοξία και αποπροσανατολίζει τον μαθητή, γιατί του μαθαίνει να βλέπει ως εχθρούς άλλους λαούς, κι όχι τα αφεντικά που θα τον εκμεταλλεύονται και θα τον καταπιέζουν στο μέλλον (όπως κάνουν σε κάθε λαό σε όλο τον κόσμο άλλωστε). Το σχολείο εξυπηρετεί και προπαγανδίζει τα συμφέροντα κράτους & κεφαλαίου. Αυτή τη νοσηρή κατάσταση πρέπει να την ανατρέψουμε.
ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΥ ΠΡΟΩΘΕΙ ΤΟΝ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟ, ΤΟ ΜΙΛΙΤΑΡΙΣΜΟ, ΤΟ ΜΙΣΟΣ, ΤΗΝ ΥΠΟΤΑΓΗ,
Ή ΜΙΑ ΜΑΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, ΤΗΣ ΑΥΤΟ-ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ, ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ;
