Στις 20 και 21 Οκτωβρίου, η 86η συνεδρίαση της Επιτροπής Τουρισμού του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), έγινε στην Ιερουσαλήμ. Πλησιάζοντας η ημερομηνία της συνεδρίασης, υπήρξαν εικασίες για το πώς τα κράτη μέλη θα χειρίζονταν τις πολιτικές του Ισραήλ για τον τουρισμό αναφορικά με τα κατεχόμενα εδάφη: την Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, στην Λωρίδα της Γάζας και τα Συριακά Υψώματα του Γκολάν.
Η PLO κάλεσε όλα τα κράτη να μποϋκοτάρουν την συνάντηση, λέγοντας πως εξυπηρετεί την παράνομη προσάρτηση της Ιερουσαλήμ στο Ισραήλ. Η Εθνική Επιτροπή BDS της Παλαιστίνης ζήτησε επίσης από τον ΟΟΣΑ να αλλάξει την τοποθεσία της συνεδρίασης.
Αφού απέτυχε να γίνει μέλος του ΟΟΣΑ το 1994 και το 2000, το Ισραήλ έγινε δεκτό στον διεθνή οργανισμό τον Μάιο του 2010. Η συμμετοχή του στον ΟΟΣΑ θεωρείτε ως ένα σημάδι γοήτρου, μιας και επιτρέπεται μόνο στις ανεπτυγμένες δημοκρατίες, και γι’ αυτό θεωρείτε το «κλαμπ των εκλεκτών».
Η αίτηση συμμετοχή του Ισραήλ στον ΟΟΣΑ δημιούργησε συζητήσεις γύρω από το αν οι ισραηλινές πολιτικές που αφορούν στα κατεχόμενα εδάφη, πληρούν τα υψηλά στάνταρ του οργανισμού για να γίνει μέλος του. Ωστόσο, ο ΟΟΣΑ δήλωσε ότι μπορεί να δει πέρα από τις πολιτικές της ισραηλινής κατοχής και απλά επικεντρώθηκε στην οικονομία της χώρας.
Ο οικονομολόγος Shir Hever, στο βιβλίο «Το Ισραήλ και ο ΟΟΣΑ», που εξέδωσε το Εναλλακτικό Κέντρο Πληροφόρησης, τονίζει ότι αυτοί οι διαχωρισμοί είναι αμφίβολοι, γιατί ενώ τα διεθνή αναγνωρισμένα σύνορα είναι αυτά που προηγήθηκαν του Πολέμου των Έξι Ημερών το 1967, το Ισραήλ στην πραγματικότητα ελέγχει πολύ περισσότερα εδάφη. « Οι στατιστικές του Ισραήλ δεν σου επιτρέπουν να έχεις μια ακριβή εικόνα της ισραηλινής οικονομίας, που δεν θα συμπεριλαμβάνει τα κατεχόμενα, αφού οι παράνομοι εποικισμοί συμπεριλαμβάνονται σε κάθε δεδομένο», γράφει ο Hever.
Ενώ το Ισραήλ συγκεντρώνει δεδομένα των Ισραηλινών πολιτών που ζουν στους εποικισμούς και που βρίσκονται σε κατεχόμενα εδάφη, αγνοεί τους Παλαιστίνιους που ζουν στα ίδια εδάφη. Ο Hever γράφει ότι «με το να αποκλείει σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια Παλαιστίνιους, που υπόκεινται στην ισραηλινή κατοχή, το Ισραήλ δημιουργεί μια αποπροσανατολιστική και ψευδή εικόνα της οικονομίας του. Καλύπτει της έντονη ανισότητα στα εισοδήματα και στην ποιότητα ζωής. Καλύπτει την βαθιά φτώχεια σε μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού». Άρα, ο ΟΟΣΑ δέχτηκε ένα οικονομικό προφίλ του Ισραήλ που είναι παραπλανητικό, αφού δείχνει ότι η χώρα διατηρεί ένα επίπεδο οικονομικής ευμάρειας και ποιότητας, το οποίο όμως δεν υπάρχει. «Η συμμετοχή στον ΟΟΣΑ ήταν μέρος μια στρατηγικής που υιοθετήθηκε από το Ισραήλ στο 1990, και χρησιμοποίησαν τις Συμφωνίες του Όσλο ως μοχλό, ώστε να αποκτήσουν αξιοπιστία και καλή εικόνα στην διεθνή κοινότητα».
Τουρισμός
Αρχές αυτού του μήνα, ο Ισραηλινός Υπουργός Τουρισμού Stas Misezhnikov, ισχυρίστηκε πως ο ΟΟΣΑ, με το να δεχτεί να γίνει η συνεδρίαση στην Ιερουσαλήμ, την αναγνώριζε σαν πρωτεύουσα του Ισραήλ. Η Angel Gurria, Γενική Γραμματέας του ΟΟΣΑ, διέψευσε δημόσια αυτόν τον ισχυρισμό και επέκρινε τον Misezhnikov για την δήλωση του, λέγοντας ότι είναι «λανθασμένη και απαράδεχτη». Το σχόλιο της Gurria αποκάλυψε την καίρια αντίθεση του ΟΟΣΑ σε σχέση με το Ισραήλ. Μπορεί να επέκρινε το Ισραήλ για τον ισχυρισμό του Misezhnikov, από την άλλη όμως μπαίνει σε μια σχέση συνεργασίας και υποστήριξης, που χωρίς αμφιβολία θα επεκτείνει τις τουριστικές δραστηριότητες του Ισραήλ και στα κατεχόμενα εδάφη.
Κι ενώ ο ΟΟΣΑ ίσως να είναι ικανός να πείσει τον εαυτό του ότι μπορεί να ξεχωρίσει την τουριστική βιομηχανία και την οικονομία του Ισραήλ από τις πολιτικές κατοχής, το Ισραήλ γνωρίζει πόσο σημαντικό είναι να γίνει ακριβώς το αντίθετο. Ο ισχυρισμός του Misezhnikov αντανακλά τις βλέψεις του Ισραήλ να παίξει ο τουρισμός πρωταγωνιστικό ρόλο στο να κρύψει τον αμφιλεγόμενο και υψηλά πολιτικοποιημένο χαρακτήρα της χώρας.
Το site του ισραηλινού Υπουργείου Τουρισμού δείχνει τις φυσικές τοποθεσίες όσο και τα ιστορικά και θρησκευτικά αξιοθέατα σαν τα μοναδικά. Ωστόσο και χωρίς δικαιολογία, προβάλει περιοχές και αξιοθέατα που είναι επιβαρυμένα με πολιτικές διαμάχες. Για παράδειγμα, το site αναφέρει σαν τουριστική ατραξιόν την κοινότητα των Βεδουίδων, τονίζοντας την μεγάλη φιλοξενία και τον αυθεντικό τρόπο ζωής τους, στη σκιά της έκτης κατεδάφισης του Βεδουίνικου χωριού al Arakib, στην Negev. Με παρόμοιο τρόπο, το site δείχνει τα κατεχόμενα Υψώματα του Γκολάν σαν «γεωγραφική περιοχή» του Ισραήλ και περιγράφει το εκπληκτικό σκηνικό, τις αρχαιολογικές τοποθεσίες και πολλά περιβαλλοντικά τουριστικά χαρακτηριστικά.
Υψώματα του Γκολάν
Τα Υψώματα του Γκολάν καταχτήθηκαν από το Ισραήλ στην διάρκεια του πολέμου των Έξι Ημερών το 1967. Προσαρτήθηκαν το 1981, σε παραβίαση του διεθνές δικαίου, των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ, των συνθηκών ανακωχής με την Συρία και με τις Συμφωνίες του Camp David το 1978. Σύμφωνα με την ομάδα Γκολάν για την Ανάπτυξη και το Ίδρυμα για την Μέση Ανατολή, σήμερα μένουν 21.000 Σύριοι και 19.083 Εβραίοι έποικοι στα Γκολάν.
Σαν τουρίστρια στα Υψώματα του Γκολάν, είδα τα πολλαπλά στρώματα της ιστορίας της γης – από την Ελληνική στην Ρωμαϊκή και Οθωμανική Αυτοκρατορία. Τα αρχαία που βρίσκονται διάσπαρτα στα Υψώματα συνδέονται με δρόμους, πινακίδες και οδηγίες που δίνονται από την Ισραηλινή Αρχή Περιβάλλοντος. Ωστόσο, πηγαίνοντας από το ένα μέρος στο άλλο, είδα επίσης και τα απομεινάρια άλλων κτιρίων – «ερείπια» που φαίνονταν πως ήταν πιο πρόσφατης εποχής. Αυτά είναι τα απομεινάρια μερικών από τα 134 αραβικά χωριά που καταστράφηκαν από το Ισραήλ κατά την διάρκεια και μετά του πολέμου του 1967 και έχουν αφεθεί χωρίς σχόλια ή εξηγήσεις. Με το να σβήσει τα ίχνη της συριακής ταυτότητας της γης, το Ισραήλ προσδοκά τον έλεγχο των Υψωμάτων του Γκολάν.
Σύμφωνα με τον Dr. Taiseer Maray, Γενικό Γραμματέα του «Γκολάν για την Ανάπτυξη», μια μη κερδοσκοπική οργάνωση με έδρα στο χωρίο Majdal Shams, το Ισραήλ έχει εφαρμόσει διάφορες πρακτικές στην προσπάθεια του να εξαφανίσει την συριακή ιστορική και εθνική ταυτότητα των Υψωμάτων του Γκολάν. Υπάρχουν πέντε συριακά χωριά που καταλαμβάνουν το 5% των Υψωμάτων και που δεν κατακτήθηκαν από το Ισραήλ το 1967. Αυτά τα χωριά αντιστέκονται σθεναρά στην ισραηλινή κυριαρχία.
Το Ισραήλ υιοθέτησε τον Νόμο για τα Υψώματα του Γκολάν το 1987, επεκτείνοντας την πολιτική διοίκηση του Ισραήλ στην περιοχή. Ο νόμος αυτός αντικατέστησε τον σκληρό στρατιωτικό νόμο που κυβερνούσε την περιοχή από το 1967, όπου και κατακτήθηκε. Ο Maray λέει ότι «η Στρατιωτική Διοίκηση ήταν πολύ αυστηρή και προσπάθησε να μας λυγίσει από την αρχή, το αποτέλεσμα όμως ήταν το αντίθετο. Οι άνθρωποι ενώθηκαν μεταξύ τους και άρχισαν την αντίσταση». Σύμφωνα με τον Maray, την δεκαετία του ’80, υπήρξαν πολλές συγκρούσεις ανάμεσα στους Σύριους εθνικούς και τον ισραηλινό στρατό, με αποκορύφωμα το 1982 όταν οι χωρικοί προχώρησαν σε εξάμηνη απεργία ύστερα από την απαίτηση του Ισραήλ να γίνουν Ισραηλινοί πολίτες.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, το Ισραήλ έχει υιοθετήσει μια νέα στρατηγική για να κάμψει την θέληση των Συρίων για ανεξαρτησία: επιτρέπει σε περισσότερους Σύριους επιχειρηματίες να ασχοληθούν με τον τουρισμό. Με αυτό τον τρόπο το Ισραήλ ελπίζει να στρέψει το ενδιαφέρον των Συρίων στο κέρδος παρά στην αντίσταση κατά της κατοχής. Για παράδειγμα, πέντε χρόνια πριν ήταν σχεδόν απίθανο για κάποιον Σύριο που ζούσε στα Γκολάν να αποκτήσει άδεια για ενοικιαζόμενα δωμάτια σε τουρίστες. Τώρα το Ισραήλ έχει δώσει άδεια σε αρκετές επιχειρήσεις που υπάρχει ξενοδοχείο και στο χωριό Majdal Shams και σχεδιάζετε ένα μεγάλο πρόγραμμα τουριστικής ανάπτυξης. “Αυτός είναι ένας από τους τρόπους να μας αφομοιώσουν στην ισραηλινή κοινωνία. Με το να μας κάνουν την ζωή πιο εύκολη, ελπίζουν να μας απασχολήσουν με τις επιχειρήσεις και να μην σκεφτόμαστε την αντίσταση. Έτσι πιστεύουν πως θα ξεχάσουμε την ιστορική και εθνική μας ταυτότητα».
Η οργάνωση «Γκολάν για την Ανάπτυξη» ιδρύθηκε το 1991 και έχει ως σκοπό να αντιμετωπίσει αυτή την αφομοίωση με το να διαθέτει πληροφορίες, με προγράμματα εναλλακτικού τουρισμού και εκπαιδευτικά φόρουμ. «Το Ισραήλ προσπαθεί να παρουσιάσει τα Υψώματα του Γκολάν σαν μέρος του Ισραήλ και εμείς προσπαθούμε να παρουσιάσουμε την πραγματικότητα της κατοχής», λέει ο Maray.
Εν τω μεταξύ, οι προσπάθειες του Ισραήλ για «κανονικοποίηση»της κατοχής και της προσάρτησης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ μέσω της συνεδρίασης, απέτυχε. Η Νορβηγία, η Ισπανία, η Βρετανία και η Τουρκία αρνήθηκαν να πάρουν μέρος. Αυτό δείχνει ότι ο λόγος του μποϋκοτάζ των ισραηλινών θεσμών – πολιτικών και μη- αρχίζει να αντικαθιστά την κουρασμένη ρητορική που προσπαθεί να πουλήσει δεσμεύσεις ως μέσο για την ειρήνη.
