(πατήστε στην εικόνα για να κατεβάσετε σε pdf ολόκληρη την μπροσούρα)
«Τριγυρνάμε σκοντάφτοντας απ' τη μια οφθαλμαπάτη στην άλλη, αποπροσανατολισμένα θύματα προφητών και τσαρλατάνων, που τα θαυματουργά γιατροσόφια τους για φτηνή ευτυχία δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να μας βουλώνουν τα αυτιά και τα μάτια: και πέφτουμε από τη μια άβυσσο στην άλλη, περνώντας μες απ' τους καθρέφτες σαν μες σε παγίδες.» Φ. Κάφκα
Κάθε ιστορική περίοδος χαρακτηρίζεται από ιδιαιτερότητες που καθορίζονται τόσο από τις επιλογές της κυριαρχίας, όσο και από τις ανταγωνιστικές κινήσεις οι οποίες αναδεικνύονται. Η μελέτη και η ανάλυση που ακολουθούν για την παρούσακρίση, προφανώς δεν διεκδικούν το αλάθητο, αλλά αποτελούν μια συλλογική προσπάθεια κατανόησης του υπάρχοντος με μοναδικό στόχο ναγίνει η κριτική μας αιχμηρότερη και παράλληλα να «οπλιστούμε» όσο το δυνατόν καλύτερα στην κατεύθυνση της συνολικής ρήξης με αυτό τον κόσμο. Θα προσπαθήσουμε να ψηλαφίσουμε κινήσεις τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο, οι οποίες συμβαίνουν στο σήμερα και επιχειρούν να δημιουργήσουν μεγαλύτερες ρωγμές στο εξουσιαστικό οικοδόμημα.
Οι φόβοι για επανάληψη της ιστορίας επιβεβαιώνονται. Οι δείκτες των χρηματιστηρίων υποχωρούν, ανακαλώντας από το υποσυνείδητο μνήμες από την «μαύρη» Πέμπτη του ‘29. Η αντιστοιχία γεγονότων και συμπτώσεων προκαλεί παραλήρημα. Μέρες, εβδομάδες ακόμα και ολόκληρες χρονιές φαντάζουν στην κοινή γνώμη σαν ίδιες με αυτές του μακρινού παρελθόντος. Ένα déjà vu που φέρνει τους πάντες στο ίδιο έργο θεατές. Αναλυτές και οικονομολόγοι προσπαθούν να εκτιμήσουν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά τις επόμενες κινήσεις τους. Πολιτικοί διατυμπανίζουν την σταθερότητα του συστήματος, καθώς οι λόγοι ανησυχίας είναι «ανύπαρκτοι» ή μάλλον ελεγχόμενοι (1): «Ο πρωθυπουργός και ο υπουργός οικονομικών βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία με τους ομόλογους τους και ενημερώνονται για τις διεθνείς εξελίξεις». Η συνέχεια μπορεί να προβλεφθεί χωρίς να απαιτεί ιδιαίτερη φαντασία. Χρονικά απροσδιόριστο αλλά συγκυριακά ταυτόσημο (και) με το σήμερα. Κι όμως, περιγράφεται η χρηματιστηριακή κρίση του 1987 (2) , μια κρίση που χαρακτηρίστηκε ως η χειρότερη μετά το 1929 και η οποία διεκδικούσε δάφνες ξεπεράσματος της μέχρι τότε μεγάλης ύφεσης. Είμαστε σήμερα ένα ακόμα βήμα πιο κοντά στο ολικό κραχ ή μήπως όχι; Οι κρίσεις στον καπιταλισμό είναι εγγενείς, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξής του, εκφράζουν τις αντιφάσεις του συγκεκριμένου τρόπου παραγωγής και τα πεπερασμένα του όρια. Από τη πρώτη κρίση του καπιταλισμού το 1857 (3) μέχρι την σημερινή, αυτό που έχει εξέχουσα σημασία είναι η αποκωδικοποίηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της εκάστοτε κρίσης. Αυτή η αποκωδικοποίηση μας οπλίζει με την δυνατότητα να συνθέτουμε το κάδρο της εκάστοτε συγκυρίας και προσθέτει ένα λιθαράκι στη κατεύθυνση προς τη συνολική ρήξη. Φωνές «κατηγορίας» από παντού. «Φταίει ο φιλελευθερισμός», «ο καπιταλισμός καζίνο», «τα gοlden bοys», «η ασυδοσία της χρηματοπιστωτικής αγοράς». «Πρέπει να περιοριστούν οι παχυλοί μισθοί – bοnus των μεγαλοστελεχών», «να μετασχηματιστούν οι αρχές που διέπουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι μηχανισμοί που το ελέγχουν, επιτάσσοντας διαφάνεια» κλπ. Ζητήματα διαχείρισης και όχι ζητήματα ολικού ξεπεράσματος και ανατροπής. Αν κάτι έχουμε δει μέσα από τη συσσωρευμένη εμπειρία 147 χρηματοπιστωτικών κρίσεων από το 1980 μέχρι σήμερα είναι ότι η αποτελεσματικότερη διαχείριση αποδεικνύεται στιγμιαία και μας φέρνει αντιμέτωπους με το ίδιο αδιέξοδο. Ο καπιταλισμός οδεύοντας κάθε φορά εκτός κρίσης, πορεύεται με αυτοσχεδιασμούς, ακολουθώντας την αρχή του οργανωτικού τυχαίου, ψηλαφώντας τις όποιες δυνατότητες του παρουσιάζονται μέσα από την στοχαστική συνάντηση τυχαίων παραγόντων, με λίγα λόγια μέσα από την συγκυρία. Αντιστρέφοντας την σουμπετεριανή έννοια της «δημιουργικής καταστροφής» (4) βρίσκουμε σε αυτήν, την λύση στη σημερινή κοινωνική πολιτική και οικονομική συνθήκη.
---------------------------
1. Το 1929 καθηγητάδες πανεπιστημίου ξεχείλιζαν από επιστημονικά τεκμηριωμένη εμπιστοσύνη. Ενδεικτικά αναφέρεται ο Irving Fischer από το Yale που έκανε την εκτίμηση ότι «οι τιμές των μετοχών έφτασαν σ’ αυτό που μοιάζει με αμετάβλητα υψηλό οροπέδιο». Αντίστοιχη των εκτιμήσεων του Fischer ήταν και η τύχη της οικονομικής εταιρίας του Harvard η οποία μετά από μια παντελώς αποτυχημένη προσπάθεια διαρκούς εκτίμησης της πορείας της αμερικάνικης οικονομίας έκλεισε πανηγυρικά. Επανερχόμενοι στο μέλλον μπορούμε να μνημονεύσουμε δηλώσεις επιφανών οικονομολόγων πολιτικών κλπ που κινούνται στο ίδιο κλίμα με απώτερο σκοπό να μην διαταράξουν την κανονικότητα – ομαλότητα των μελλοντικών προσδοκιών. 2. 19 Οκτωβρίου 1987 οι τιμές των μετοχών στη Wall Street και στα χρηματιστήρια του Λονδίνου και του Τόκιο κατάρρευσαν. 3. Με αφετηρία τις ΗΠΑ (κερδοσκοπία στον ακμάζοντα τομέα των σιδηροδρόμων) όλες οισημαντικές καπιταλιστικές χώρες της εποχής, Αγγλία - Γαλλία - Γερμανία, επηρεάστηκαν απόαυτή την πρώτη παγκόσμια οικονομική κρίση.4. Η «δημιουργική καταστροφή» αναφέρεται στην καταστροφή των μη παραγωγικών κεφαλαίων.
Αθήνα, Φεβρουάριος 2010.
Τυπώθηκε σε 2.000 αντίτυπα.
Το παρόν έντυπο δεν έχει αντίτιμο
γιατί η διαδικασία μέσα από την οποία
δημιουργήθηκε και το πρόταγμα για
την ανατροπή αυτού του κόσμου
δεν μπορούν να προσμετρηθούν
μέσα στον άθλιο κόσμο του εμπορεύματος.
Τα κείμενα και το υλικό του εντύπου
μπορούν να χρησιμοποιηθούν
ελεύθερα αλλά αυστηρά
για κινηματική χρήση.
Μπορεί να βρεθεί στο δίκτυο στη σελίδα:
xorostiskarmaniolas.blogspot.com
Παρατηρήσεις, σχόλια και επικοινωνία:
xorostiskarmaniolas@gmail.com
xorostiskarmaniolas.blogspot.com
