Aς σταματήσει εδώ η τραγωδία της Κέρκυρας

Δελτίο τύπου του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες για τα όσα συνέβησαν μετά την βύθιση πλοίου με μετανάστες ανοιχτά της Κέρκυρας

Κατά τη διάρκεια αποστολής του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες στην Κέρκυρα την Τετάρτη 19/1/2011, προς συνδρομή των 228 διασωθέντων Αφγανών προσφύγων από το ναυάγιο πλοίου ανοιχτά των Παξών, τα μέλη της αποστολής του ΕΣΠ διαπίστωσαν τα ακόλουθα:

Κατά την άφιξη της αποστολής του ΕΣΠ είχε ήδη αρχίσει η μεταγωγή των προσφύγων προς διάφορες Αστυνομικές Διευθύνσεις ανά την Ελλάδα, χωρίς προηγούμενη προσήκουσα καταγραφή των διασωθέντων, με σημαντική συνέπεια την ακατάλληλη μεταχείριση τους, ιδίως των ευάλωτων ομάδων.
Διαπιστώθηκε ότι μεταξύ των μεταχθέντων ήταν και ασυνόδευτοι ανήλικοι. Μετά από άμεση παρέμβαση που έγινε με την αυτοπρόσωπη παρουσία μελών της Νομικής και Κοινωνικής Υπηρεσίας μας, καθώς και την αποστολή επισήμων εγγράφων του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, διεκόπη η μεταγωγή των υπολοίπων ανηλίκων και κλήθηκε η Εισαγγελέας Πρωτοδικών, υπό την ιδιότητά της ως προσωρινής επιτρόπου των ασυνόδευτων ανηλίκων, σύμφωνα με το νόμο. Η Εισαγγελέας διέταξε την παραμονή και προστατευτική φύλαξη των εν λόγω ανηλίκων, που δεν μετήχθησαν σε άλλες Αστυνομικές Διευθύνσεις, αλλά παρέμειναν προσωρινά στο χώρο του ξενοδοχείου, όπου είχαν μεταφερθεί όλοι οι περισυλλεγέντες μετά τη διάσωσή τους, μέχρι τη συνοδεία τους σε κέντρο υποδοχής ανηλίκων.
Ωστόσο, στο πλαίσιο της ως άνω μεταγωγής, μετήχθησαν 21 ασυνόδευτοι ανήλικοι χωρίς να τηρηθεί η προσήκουσα διαδικασία για την προστασία τους. Ενώ θα είχαν μεταχθεί και οι υπόλοιποι χωρίς την επιτόπια παρέμβασή μας.
Η Ελληνική Πολιτεία, πράττοντας έτσι, παραβιάζει παράφορα τόσο διεθνείς νομικές της δεσμεύσεις, ακόμα και αυτόν τον ίδιο τον πυρήνα της έννοιας του κράτους δικαίου.
Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί ένα σύγχρονο κράτος δικαίου, ένα κράτος, δηλαδή, που πυρήνας είναι ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου, ανίκανο ή αδιάφορο να προστατεύσει τουλάχιστον παιδιά και μάλιστα ασυνόδευτα, και δη βρισκόμενα υπό δεινότατη ψυχική κατάσταση. Μόλις επιβιώσαντες από ναυάγιο, στο οποίο πολλά από αυτά είδαν να χάνεται μπροστά στα μάτια τους η οικογένειά τους. Το να αφεθούν «ελεύθερα» με ένα υπηρεσιακό σημείωμα αποχώρησης εντός 30ημερών από την χώρα, ώστε να αποφευχθεί η ούτως ή άλλως καταφανώς παράνομη κράτησή τους, ως μοναδική στην πράξη εναλλακτική επιλογή, λόγω της έλλειψης κατάλληλων χώρων υποδοχής ασυνόδευτων ανηλίκων, δεν μπορεί να θεωρείται ως ικανοποιητική λύση και σε καμία περίπτωση ως η πλέον καλή για το συμφέρον του ανηλίκου.
Η Ελληνική Πολιτεία, πέρα από οποιαδήποτε ηθική ευθύνη, πράττοντας έτσι, φέρει βαρύτατες ευθύνες, τόσο βάσει διεθνών δεσμεύσεών της, όσο και βάσει του εθνικού δικαίου, οι επιμέρους δε πράξεις των αρμοδίων οργάνων, θα μπορούσαν να επισύρουν ακόμα και ποινικής φύσης ευθύνη, καθώς εκθέτουν σε κίνδυνο ζωής τα παιδιά αυτά, αφήνοντας τα απροστάτευτα, έκθετα σε όλους τους δυνατούς κινδύνους, που μπορεί κανείς να φανταστεί για ένα ασυνόδευτο ανήλικο παιδί στο δρόμο.
Οι διαδικασίες για την διασφάλιση της προβλεπόμενης εκ του νόμου προστασίας τους και την εξεύρεση κατάλληλου πλαισίου υποδοχής τους δεν έλαβαν χώρα. Μόνο μετά από πιεστική παρέμβαση εκπροσώπου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους προσφυγές και του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες εκκινήθηκε η νόμιμη διαδικασία και μόνο τελικά για τους ανηλίκους, των οποίων την προγραμματισμένη μεταγωγή καταφέραμε να διακόψουμε. Ενώ ακόμα γίνονται προσπάθειες για την διασφάλιση εφαρμογής της νόμιμης διαδικασίας και για τους μεταχθέντες ασυνόδευτους ανηλίκους.
Καθώς η Ελλάδα αλλά και η Ευρώπη έγιναν για πολλοστή φορά μάρτυρες μιας ανθρώπινης τραγωδίας στην θάλασσα, αλλά και εμείς, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, με την αποστολή μας, ατυχείς μάρτυρες της συνέχισης της τραγωδίας τους και επί ξηράς, θα θέλαμε να καταγγείλουμε για μια ακόμη φορά
- την απόλυτη αδυναμία της Ελληνικής Πολιτείας να διαχειριστεί μια τέτοια ανθρωπιστική κρίση,
- τη γενική αδυναμία (λόγω έλλειψης προσωπικού –και δη καταρτισμένου- και δομών) της Ελληνικής Πολιτείας να ανταπεξέλθει στις διεθνείς δεσμεύσεις της και να εφαρμόσει τον νόμο για το άσυλο και την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων
- την ανυπαρξία δομών υποδοχής προσφύγων,
- την απόλυτη έλλειψη επαρκών και κατάλληλων δομών για ανηλίκους και αποτελεσματικού και υπαρκτού στην πράξη μηχανισμού εποπτείας και προστασίας τους.
Αλλά και την
- αναλγησία πλειοψηφίας των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία όχι απλώς ανέχονται την ισχύ ενός νόμου (Δουβλίνο ΙΙ), που παραβιάζει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και κάθε έννοιας της υποχρέωσης αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών της ΕΕ, αλλά επιπλέον εφαρμόζουν αυτόν με άτεγκτο και καταχρηστικό τρόπο, επιβαρύνοντας την Ελλάδα, ως γεωγραφική πύλη της Ευρώπης να φέρει το βάρος για το σύνολο της Ευρώπης της υποδοχής και εξέτασης αιτημάτων ασύλου.
Αναρωτιόμαστε ποιο ακριβώς πιο τραγικό πλαίσιο περιμένουν οι ελληνικές και ευρωπαϊκές αρχές -σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και σε εξατομικευμένο- για να αναλάβουν τις ευθύνες τους;

Αθήνα, 21 Ιανουαρίου 2011

Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες