Ποτέ άλλοτε η κυριαρχία δεν είχε εξαπλώσει τον έλεγχό της σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης ύπαρξης αλλά και της φύσης. Όλο το ανθρώπινο σώμα, οι ανθρώπινες δραστηριότητες, το φυσικό περιβάλλον ο χρόνος και ο χώρος έχουν ρυθμιστεί έτσι ώστε να γεννούν τον έλεγχο και να αποφέρουν κέρδη.
(…)Ούτε το παραμικρό μέρος του φυσικού χώρου δεν μπορεί να απομονωθεί από την παρέμβαση του κεφαλαίου, άσχετα αν είναι το μακρινό διάστημα ή τα βάθη των ωκεανών, οι θάλασσες ή οι έρημοι, η μεγάλη μητρόπολη ή το μικροσκοπικό απομακρυσμένο χωριό. Μια ολόκληρη ακολουθία σχέσεων διασταυρώνονται και συμπίπτουν: στοιχεία που φαινομενικά δεν σχετίζονται μεταξύ τους, συνδέονται μέσω του κοινού πλαισίου εκμετάλλευσης. Μπορεί κάποιος να κοροϊδεύει τον εαυτό του πηγαίνοντας κάπου μακριά έξω από αυτόν τον κόσμο όπως λένε, θ' ανακαλύψει όμως ότι απλά, οι μηχανισμοί του κεφαλαίου φτάνουν τέλεια και ως εκεί.(…)
(…)Η κυριότερη λεηλασία που πραγματοποιεί η εκμετάλλευση, είναι η κλοπή του χώρου και του χρόνου. Δύο κλοπές που συνδέονται ουσιαστικά. Το κεφάλαιο κλέβει το χρόνο μας, υποχρεώνοντάς μας να εργαστούμε και καθορίζοντας τις ζωές μας, κατακλύζοντάς τις με ρολόγια, δεσμεύσεις, προθεσμίες και πάει λέγοντας, μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια.
Κλέβοντάς μας το χρόνο, μας προλαμβάνει από το να κατανοήσουμε τους εαυτούς μας. Μας αποξενώνει. Χωρίς χρόνο, δεν θα μπορούσαμε ούτε καν να παρατηρήσουμε την κλοπή του χώρου-τον χρειαζόμαστε για να παρατηρήσουμε έστω και την παρουσία του χώρου. Για να σκεφτούμε, να ακούσουμε, να ονειρευτούμε, να επιθυμήσουμε. Ζώντας τον χώρο με όρους απόστασης, χιλιομέτρων που πρέπει να καλυφθούν, μετακινήσεων από το ένα μέρος στο άλλο, χάνουμε από τα μάτια μας τη σχέση με τα πράγματα, τη φύση, τον κόσμο.(…)
Μέσα σ’αυτή την πραγματικότητα ο καθένας από εμάς γίνεται φορέας διάσπασης και ασυνέχειας. Σιγά-σιγά συνηθίσαμε την ατομική παθητικότητα, τους ψευδείς διαχωρισμούς του life-style, το «έλα μωρέ τίποτα δεν γίνεται».
Προπαντός στο νησί που ζούμε, τα προβλήματα αυτά τα τελευταία χρόνια απέκτησαν εκρηκτικές (στην κυριολεξία) διαστάσεις.
Το δόγμα της τουριστικής ανάπτυξης, εκ φύσεως βάρβαρο και ανήθικο, ισοπέδωσε σε χρόνο ρεκόρ, κάθε μορφή ανθρωπινότητας, κοινοτικών σχέσεων αλληλεγγύης, και αυτό με την ταυτόχρονη αποενοχοποίηση της επίδειξης του πλούτου και της γκλαμουριάς.
Η απόλυτη κατάπτωση όλων των θεσμών, τα γεγονότα με τον πρώην δήμαρχο , αλλά και η αδυναμία της κοινωνίας να αντιδράσει απέναντι σ’αυτά τα διαλυτικά φαινόμενα, για εμάς δεν είναι απλά ατυχείς περιστάσεις, αλλά η ίδια η φύση του συστήματος και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει στο μέλλον όσο δεν αλλάζει το ίδιο το σύστημα. Η διαφθορά και η διαπλοκή καθώς και η εχθρότητα σε κάθε τι το ανθρώπινο είναι η ουσία αυτού του συστήματος.
Κάθε δράση όμως αναπόφευκτα έχει και την αντίδρασή της. Και παρά τον καθημερινό καταιγισμό προπαγάνδας η οποία προσπαθεί να μας πείσει για το μάταιο κάθε αντίδρασης, βλέπουμε γύρω μας να ξεπετάγονται εστίες αντίστασης που στηρίζονται στην αστείρευτη ανθρώπινη δημιουργικότητα (αρχέγονο εχθρό κάθε εξουσίας), αλλά και στην αφύπνιση της συνείδηση που φέρνει η απόφασή μας να ξεκινήσουμε την επαναοικοιοποίηση της ίδιας μας της ανθρωπινότητας .
(…) Τί να κάνουμε;
Να ψάξουμε για τον χαμένο χώρο και χρόνο;
Όχι με την έννοια ενός νοσταλγικού ταξιδιού πίσω στο χρόνο. Τίποτα στη ζωή δε γυρίζει πίσω όπως τίποτα δεν εμφανίζεται με τον ίδιο ακριβώς (ή με τελείως διαφορετικό) τρόπο.
Η παλαιά σχέση με το χώρο, άφησε τη σφραγίδα ενός φυσικού/υλικού τόπου. Αυτού, του ανθρώπου και των πραγμάτων του. Ένας δρόμος, μια πλατεία, ένα σταυροδρόμι, ένα ποτάμι, η θάλασσα κι ο ουρανός, τα δάση και τα βουνά, ήταν σε ανοιχτή συνδιαλλαγή με τα άτομα, που ήξεραν πώς (και ήθελαν) να τα ακούσουν. Και η "συγγένεια" με άλλα άτομα οδήγησε τους ανθρώπους στα ίδια μέρη, κινητοποίησε τα αισθήματά τους, τους ώθησε στη σκέψη και τη δράση.
Κάποιος έβρισκε τον εαυτό του ως άτομο, ενώ τώρα αντίθετα, χάνεται ως μέρος του συνόλου, του πλήθους. Κάποτε ήμασταν ανοιχτοί και συχνά απροετοίμαστοι και τρωτοί. Τώρα μας προστατεύει η ομοιομορφία και η ρουτίνα. Νιώθουμε ασφαλέστεροι γιατί ανήκουμε στο κοπάδι. Τα πάντα παράγονται και αναπαράγονται. Όλα μπορούν να γίνουν εμπόρευμα.
Σε αυτήν την προοπτική, η πάλη για κοινωνικό χώρο γίνεται πάλη για την επανοικειοποίηση κάθε "εδάφους" πέρα κι ενάντια στους κανόνες του ελέγχου και της συναίνεσης.
(έχουν χρησιμοποιηθεί αποσπάσματα από το κείμενο του Αλφρέντο Μπονάνο «Χώρος και Κεφάλαιο»)
