«Αυτο»διοικητικές εκλογές με φόντο τα μνημόνια
κοινωνικής υποδούλωσης και λεηλασίας
1 χρόνο πριν, τα κλειδιά της πολιτικής διαχείρισης παραδόθηκαν από την κεντροδεξιά στην κεντροαριστερή παράταξη του κράτους με τις σκηνοθετημένες εκλογές του Οκτώβρη 2009. Η εναλλαγή αυτή είχε κριθεί, μήνες πριν, απαραίτητη από τις εγχώριες και υπερεθνικές ελίτ και προετοιμάστηκε κατάλληλα από τα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης. Τα διαρκή σκάνδαλα που έβγαιναν στη φόρα, η κοινωνική εξέγερση του Δεκέμβρη 2008, η αδυναμία προώθησης των «αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών» και αντιμετώπισης της διάχυτης κοινωνικής ανταρσίας των ημερών, έκαναν την ανάγκη κυβερνητικής αλλαγής αδιαπραγμάτευτη για το καθεστώς.
Πρωταρχικό μέλημα της σοσιαλφιλελεύθερης διακυβέρνησης υπήρξε η επιστροφή στην Ομαλότητα και την Τάξη. Για τον σκοπό αυτό, πέρα από τα σώματα ασφαλείας και την ωμή καταστολή, επιστρατεύτηκαν οι «άνθρωποι του πνεύματος» και όλος ο δημοσιογραφικός συρφετός, σε μια προσπάθεια τόσο διανοουμενίστικης όσο και φτηνά προπαγανδιστικής σπίλωσης του εξεγερτικού συμβάντος. Και εγκαλέστηκε η αριστερά -κοινοβουλευτική και εξωκοινοβουλευτική- να συμβάλλει στην ενσωμάτωση της αμφισβήτησης στο «έγκυρο» και αποδεκτό πλαίσιο της νομιμότητας, της διεκδίκησης, της συνδιαλλαγής.
Ακολούθησε η επέλαση για την προάσπιση της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης και κερδοφορίας μέσα σε περιβάλλον βαθιάς κρίσης του συστήματος. Μέσα σε τρεις μήνες το σύνθημα «χρήματα υπάρχουν» έγινε «ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε». Μια φτηνή δικαιολογία για τις πολιτικές-σοκ που ετοιμάζονταν. Το πρόγραμμα ξεθεμελίωσης των κοινωνικών-ταξικών κατακτήσεων ενός ολόκληρου αιώνα τέθηκε υπό την εποπτεία της τρόικας (ΔΝΤ-Κομισιόν-ΕΚΤ). Τα μνημόνια κοινωνικής υποδούλωσης και λεηλασίας συντάχθηκαν και υπογράφηκαν και η εφαρμογή τους έχει αρχίσει να χαράζει τα σημάδια της στο κοινωνικό σώμα. Η καθημερινή ζωή δυσκολεύει, η ανεργία καλπάζει, η ανέχεια διευρύνεται. Το καθημερινό βίωμα είναι τέτοιο που δεν χρειάζεται τη δική μας αποτύπωση. Όλοι το ζουν, όλοι το γνωρίζουν. Ιδιαίτερα στις περιοχές μας, που είναι έντονα ταξικά χαρακτηρισμένες και η ανεργία έχει εκτροχιαστεί.
Αυτό που χρειάζεται να επισημάνουμε είναι ότι είμαστε ακόμα στην αρχή. Νέα μέτρα, νέες περικοπές, νέα χαράτσια θα ακολουθήσουν. Η αστυνομία θα περιφρουρεί τη φτώχεια, τα δελτία ειδήσεων και οι πρωτοκλασάτοι δημοσιογράφοι θα αποτελούν το γραφείο τύπου της εκάστοτε κυβέρνησης, οι κοινωνικές αντιδράσεις, η παραβατικότητα, η επιθετικότητα και μαζί η καταστολή θα θεριέψουν. Ο δημοσιογραφικός οχετός και το «κοινωνικό έργο» της αποκατάστασης της τάξης από τις δυνάμεις καταστολής θα εναλλάσσονται και θα αλληλοσυμπληρώνονται. Άλλωστε, στο πλαίσιο της προετοιμασίας του για την αντιμετώπιση κοινωνικών εκρήξεων και ταραχών, το καθεστώς ψήφισε στο θερινό τμήμα της βουλής, στα τέλη Αυγούστου, εντελώς στα μουλωχτά, την ποινική διεύρυνση της χρήσης του τρομονόμου μέχρι και για πλημμελήματα σχετιζόμενα με ενέργειες πλήθους που εκδηλώνονται κατά βάση σε διαδηλώσεις. Στο επόμενο διάστημα, το στοίχημα ουσιαστικά θα παιχτεί στον προσανατολισμό της κοινωνικής οργής ενάντια στην πολιτική και οικονομική εξουσία και όχι στο εσωτερικό των καταπιεσμένων. Στη συνειδητοποίηση του κοινού εχθρού και στην αναγνώριση των κοινών πεδίων αγώνα κόντρα στα φαινόμενα κοινωνικού κανιβαλισμού, ενός πολέμου «όλων εναντίον όλων» που μόνο την κυριαρχία εξυπηρετεί.
«Αυτο»διοικητικές εκλογές στη βάση του «Καλλικράτη»
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, έρχονται οι δημοτικές-περιφερειακές εκλογές του Νοέμβρη, που θα διεξαχθούν στη βάση του νέου διοικητικού χάρτη του κράτους, του «Καλλικράτη». Βάσει αυτού προβλέπονται υποχρεωτικές συνενώσεις δήμων (μειώθηκαν σε 325 από 1034), η αντικατάσταση των νομαρχιών από 13 νέες Περιφερειακές «Αυτο»διοικήσεις (Περιφέρειες) και η συγκρότηση 7 Γενικών Διοικήσεων. Οι τελευταίες θα αποτελούν έναν ενδιάμεσο διοικητικό μηχανισμό μεταξύ του στενού πυρήνα του κράτους και των δύο βαθμών «αυτο»διοίκησης καθώς «θα αναλάβουν τον ρόλο της εποπτείας, τόσο σε σχέση με την εξειδίκευση της αναπτυξιακής στρατηγικής, όσο και σε σχέση με την κατανομή των οικονομικών πόρων».
Κύριο χαρακτηριστικό αυτής της κρατικής αναδιάρθρωσης είναι η μεταφορά διοικητικών και εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από υψηλότερα επίπεδα διοίκησης (κεντρική εξουσία) σε χαμηλότερα και η διόγκωση του κάθε επιπέδου διοίκησης (περαιτέρω συγκεντροποίηση της εξουσίας με το επίχρισμα της αποκέντρωσης). Για παράδειγμα, στις 13 Περιφέρειες θα υπαχθούν υπηρεσίες που σήμερα ανήκουν σε διάφορα υπουργεία και θα αναλάβουν το ρόλο «να εξειδικεύουν και να υλοποιούν συγκεκριμένες αναπτυξιακές κατευθύνσεις και να προωθούν έργα και προγράμματα» (προς όφελος πάντα των επιχειρηματικών συμφερόντων).
Βέβαια, η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από το κεντρικό κράτος στα τοπικά και περιφερειακά του παραρτήματα θα πραγματοποιηθεί χωρίς κάποια αντίστοιχη διάθεση πόρων, με άμεση συνέπεια την επιβολή νέων έμμεσων φόρων στους κατοίκους και την αναμενόμενη πτώχευση πολλών δήμων (όπως έχει ήδη συμβεί σε αρκετούς μετά τον «Καποδίστρια»). Τα δημοτικά τέλη θα αυξηθούν δραματικά, ως σταθερή και εγγυημένη πηγή εσόδων, ενώ η μεταβίβαση της αρμοδιότητας των λεγόμενων «κοινωνικών υπηρεσιών» (σχολεία, υπηρεσίες υγεία κλπ) από τις νομαρχίες και τα υπουργεία στους νέους δήμους θα έχει ως αποτέλεσμα οι τελευταίοι να αναπτύξουν ακόμα πιο έντονα τη λογική της ανταποδοτικότητας. Της επιβολής, δηλαδή, επιπλέον χαρατσιών στους κατοίκους για τις λεγόμενες «υπηρεσίες του δήμου»: εκπαίδευση, υγεία, μαθήματα χορού, ζωγραφικής, μουσικών οργάνων, ΚΑΠΗ κλπ. Τι είπαμε θα ψηφίσουμε στις 7 & 14 Νοέμβρη;
Σαμποτάζ στις εκλογικές αυταπάτες
Η ψηφοφορία αποτελεί τη ραχοκοκαλιά των περίφημων δημοκρατικών διαδικασιών και οι εκλογές για την ανάδειξη αντιπροσώπων (στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο, στο συνδικάτο, στο δήμο, στην περιφέρεια, στο κοινοβούλιο) την πεμπτουσία του περιβόητου δημοκρατικού πολιτεύματος.
Στην πραγματικότητα, η πίστη στην αξία της ψηφοφορίας δεν είναι παρά αποτέλεσμα σκόπιμης απόκρυψης άλλων διαδικασιών και τρόπων λήψης συλλογικών αποφάσεων. Η ψηφοφορία πατάει πάνω στην εκ προοιμίου παραδοχή ότι σε οποιοδήποτε σώμα ανθρώπων δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία και ότι οι διαφορετικές απόψεις είναι συνάμα οπωσδήποτε ανταγωνιστικές. Αφού η δυνατότητα για ομοφωνία (έστω και συναινετική) έχει απορριφθεί εκ των προτέρων και το ανταγωνιστικό πλαίσιο έχει εγκαθιδρυθεί, η ψηφοφορία έρχεται να «διευθετήσει» την ανάγκη λήψης αποφάσεων με την επικράτηση της πλειοψηφούσας άποψης. Με την έννοια αυτή οι «πολλοί» έχουν πάντα δίκιο και οι «λίγοι» πρέπει να αποδεχτούν τη γνώμη των «πολλών». Ούτε λόγος βέβαια, για το πώς διαμορφώνεται η γνώμη των «πολλών», για το πώς κατασκευάζεται η λεγόμενη «κοινή γνώμη» από την πολιτική, οικονομική και μιντιακή εξουσία, με τις γνωστές από την αρχαιότητα μεθόδους της χειραγώγησης, της εξαπάτησης, του εκβιασμού και της εξαγοράς. Είναι πραγματικά εκπληκτικό ότι η εξουσία έχει κατορθώσει να κατοχυρώσει μέσα στις κοινωνίες την αξία της ψηφοφορίας όταν τα πιο ζωντανά κοινωνικά κύτταρα, όπως οι παρέες, οι ομαδοποιήσεις, οι φιλικές και ερωτικές σχέσεις, ποτέ δεν την χρησιμοποιούν για να αποφασίσουν για οτιδήποτε.
Οι εκλογές, τώρα, συνιστούν τη θεσμικά ανώτερη μορφή ψηφοφορίας, η οποία γίνεται για την ανάδειξη αντιπροσώπων και όχι απλά για τη λήψη μιας συγκεκριμένης απόφασης. Η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία θεωρείται ιερό και ύψιστο δικαίωμα και παρουσιάζεται ως απόδειξη «υπευθυνότητας» και «συμμετοχής στα κοινά». Πρόκειται για μια θαυμάσια αντιστροφή, αφού στην πραγματικότητα η εκλογή αντιπροσώπων σημαίνει εκχώρηση της προσωπικής και συλλογικής αυτενέργειας, παραίτηση από τον ατομικό και κοινωνικό αυτοκαθορισμό, ανάθεση της καθημερινής μας ζωής και των κοινωνικών υποθέσεων σε κάποιον διαχειριστή ή «σωτήρα». Η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία είναι μια κάλπικη «συμμετοχή στα κοινά», που ανανεώνει την εξουσιοδότηση για τη διαιώνιση του συστήματος πολιτικής και οικονομικής κυριαρχίας. Όσο για τον δημοκρατικό πλουραρισμό, πρόκειται για μια ξεκάθαρη απάτη. Στην ουσία η πολυφωνική ορχήστρα του κομματικού συστήματος παίζει απλά διαφορετικά μέρη του ίδιου σκοπού (του σκοπού της εξουσίας) και η «ελεύθερη επιλογή» αντιπροσώπου (κυβερνήτη, βουλευτή, δημάρχου, δημοτικού συμβούλου κλπ) εξαντλείται στην επιλογή εκπροσώπου του καθεστώτος εκμετάλλευσης και υποταγής.
Συνειδητή αποχή από τις κάλπες, να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας
Στον αντίποδα των δημοκρατικών διαδικασιών, των παράλληλων μονολόγων, των ψηφοφοριών, της πλειοψηφούσας άποψης και της εκλογής αντιπροσώπων, στέκονται τα πειράματα της αυτοοργάνωσης. Εκείνου του τρόπου συζήτησης και λήψης αποφάσεων που βασίζεται στην ισότιμη οριζόντια ανταλλαγή απόψεων, την αμοιβαία μετατόπιση και τη σύνθεση. Εκείνης της διαδικασίας που κάθε φορά συγκεκριμενοποιείται από αυτούς που την συγκροτούν και βασίζεται στην επιθυμία και τη βούληση για συλλογική σύγκλιση, μακριά από ανταγωνιστικές λογικές, ιεραρχικές αντιλήψεις και συστήματα πλειοψηφίας/μειοψηφίας.
Τα τελευταία χρόνια, στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά και των συνοικιών του έχουν εμφανιστεί μια σειρά αυτοοργανωμένων συλλογικών εγχειρημάτων, τα οποία έχουν αρχίσει να ριζώνουν και να αφήνουν το αποτύπωμά τους κοινωνικά. Με διαρκή κοινωνική απεύθυνση μέσω έντυπου υλικού, με πολυποίκιλες παρεμβάσεις λόγου και δράσης, με αλληλεγγύη σε καταπιεζόμενα και αγωνιζόμενα κοινωνικά κομμάτια και σε φυλακισμένους αγωνιστές. Πέρα από το Ρεσάλτο, που δραστηριοποιείται κυρίως στον άξονα Κερατσινίου-Νίκαιας, υπάρχει η Συνέλευση Περάματος για την αλληλεγγύη και την δράση - De Stato, η Ελευθεριακή Συνέλευση Πειραιά, το αυτοδιαχειριζόμενο στέκι Κορυδαλλού Pasa Montana και η Συνέλευση Εξεγερμένων από τις περιοχές μας, μια πλατύτερη συλλογική προσπάθεια, συντονισμού, συνδιαμορφώσης και σύμπραξης. Η Συνέλευση Εξεγερμένων, που δημιουργήθηκε μετά την εξέγερση του Δεκέμβρη 2008, είναι ένας ανοιχτός αντιιεραρχικός συνελευσιακός τόπος και στην παρούσα φάση, στο πλαίσιο της πολύμορφης δραστηριοποίησης της γύρω από το ζήτημα της κρίσης, επεξεργάζεται τη διοργάνωση συλλογικών κουζίνων και χαριστικών παζαριών για την έμπρακτη αλληλεγγύη, αλληλοβοήθεια και συντροφικότητα στις γειτονιές. Παράλληλα, μια ανάσα πιο εκεί, στο Αιγάλεω, από την άνοιξη που μας πέρασε, υπάρχει και λειτουργεί το Σινιάλο, ένα καταληψιακό εγχείρημα μέσα στα μπλοκ των παλιών εργατικών πολυκατοικιών της περιοχής, που έχει ήδη μετατραπεί σε κοινωνικό πόλο συλλογικοποίησης και δράσης.
Η αποχή, λοιπόν, από τις κάλπες δεν είναι μια μεμονωμένη και ευκαιριακή επιλογή, που περιορίζεται στην κυριακή της εκλογοπανήγυρης. Είναι μια επιλογή σχετιζόμενη με την επανοικειοποίηση της κλεμμένης μας ζωής. Με τη δημιουργία κοινοτήτων αγώνα, αλληλοβοήθειας και αλληλεγγύης παντού, με ανοιχτές αντιιεραρχικές συνελεύσεις κατοίκων, εργαζομένων, ανέργων, μαθητών, φοιτητών, ντόπιων και μεταναστών, σε κάθε γειτονιά, εργασιακό και εκπαιδευτικό χώρο. Με την αυτοοργάνωση των αντιστάσεων και της καθημερινής μας ζωής. Με τη σύγκρουση και τη ρήξη με την κρατική-καπιταλιστική βαρβαρότητα, για έναν κόσμο ελεύθερο χωρίς εξουσία.
ΡΕΣΑΛΤΟ
Οκτώβρης 2010
