Χρυσός, ταντάλιο, κασσίτερος, βολφράμιο. Η εξόρυξή τους στο Κονγκό γίνεται, κατά 40%, από παιδικά χέρια, «υπαλλήλους» ένοπλων ομάδων, και για πελάτες όπως οι Microsoft, Nintendo, Sony, Nokia, Apple κ.ά. (φωτ. Reuters)
Αν επιχειρήσουμε να ανιχνεύσουμε την προέλευση μεγάλου μέρους των υλικών με τα οποία κατασκευάζονται τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, θα βρεθούμε σε αφρικανικούς τόπους μιζέριας, εξαθλίωσης και καταναγκαστικής εργασίας.
Η κύρια πηγή των πρώτων υλών στις οποίες στηρίζεται η σύγχρονη βιομηχανία της πληροφορικής εντοπίζεται στα ανατολικά της Δημοκρατίας του Κονγκό (DRC). Σε μία από τις πιο πολυτάραχες και φονικές περιοχές του πλανήτη, όπου οι φυλετικές διαμάχες έχουν ήδη κοστίσει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, εξορύσσονται ο χρυσός, το ταντάλιο, ο κασσίτερος και το βολφράμιο, προκειμένου να πάρουν τον δρόμο τους και να μετατραπούν τελικά σε κομπιούτερ, κινητά, κονσόλες, λάπτοπ, κάμερες και κάθε είδους γκάτζετ και ηλεκτρονικό εξοπλισμό.
Λες και από κάποια διαστροφή της μοίρας, τα υλικά της σύγχρονης τεχνολογίας έλκουν την καταγωγή τους από τα τρίσβαθα των ορυχείων της κακοπληρωμένης εργασίας, της παιδικής εκμετάλλευσης και της πρωτόγονης βαρβαρότητας.
Ανατολικά του Κονγκό, λοιπόν, αναπνέουν οι μεγάλες εταιρείες πληροφορικής, καθώς από εκεί τροφοδοτούνται. Μόνο που εκεί ο αέρας είναι δυσώδης, παρ’ ότι οι γνωστές μας Microsoft, Nintendo Sony, Nokia, Apple, Intel κ.ά. διατείνονται ότι η κακοσμία δεν έχει φτάσει ώς τα γραφεία τους, αφού οι ίδιες δεν έχουν τρόπο να ξετυλίξουν το κουβάρι του τελικού προϊόντος, που αγοράζουν από τους προμηθευτές τους. Αυτό δήλωσαν στον αρθρογράφο των «Times», Μουράντ Αχμέντ, ισχυριζόμενες ότι η αλυσίδα εξόρυξης, εμπορίας και επεξεργασίας των μεταλλευμάτων είναι τόσο περίπλοκη, που τους είναι αδύνατον να ανιχνεύσουν το προϊόν μέχρι την πηγή του.
Ενα δολάριο την ημέρα
Πράγμα όμως που κατάφεραν να κάνουν ο ΟΗΕ και ανεξάρτητες οργανώσεις, όπως η Διεθνής Υπηρεσία Πληροφοριών για την Ειρήνη (IPIS). Τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι από τα 200 ορυχεία της περιοχής, τουλάχιστον τα μισά λειτουργούν υπό τον έλεγχο ένοπλων ομάδων. Κυβερνητικών ή ανταρτικών, νομιμοφρόνων ή απελευθερωτικών δεν έχει και μεγάλη σημασία. Ετσι και αλλιώς η αμοιβή των σύγχρονων σκλάβων, ανεξαρτήτως «εργοδότη», είναι ένα δολάριο την ημέρα. Η Παγκόσμια Τράπεζα υπολογίζει ότι πάνω από το 40% των εργαζομένων στα ορυχεία είναι παιδιά.
Παρά τις μεσαιωνικές συνθήκες εξόρυξης, ένα μέρος των μεταλλευμάτων εξάγεται νομίμως. Με επίσημα παραστατικά δηλαδή, και ας λένε οι εταιρείες. Το υπόλοιπο διακινείται λαθραία μέσω των διάτρητων αφρικανικών συνόρων της Ουγκάντας, της Ρουάντας, της Κένιας και της Τανζανίας και ξεπλένεται, μεταφορικά και κυριολεκτικά, στους τόπους επεξεργασίας, στα καμίνια της Κίνας, της Ινδίας, της Μαλαισίας και της Ταϊλάνδης.
Το αμερικανικό Κογκρέσο ψήφισε πρόσφατα νόμο που υποχρεώνει τις εταιρείες να πιστοποιούν την προέλευση των υλικών τους. Οπως όμως παραδέχεται στον αρθρογράφο των «Times» ο διευθύνων σύμβουλος της Apple Στιβ Τζομπς: «Εμείς απαιτούμε από τους προμηθευτές μας να υπογράφουν ότι δεν χρησιμοποιούν παράνομα μεταλλεύματα. Ειλικρινά όμως αυτό δεν σημαίνει τίποτα, εκτός και αν εφευρεθεί τρόπος να ανιχνεύεται χημικά από ποιο ορυχείο προέρχεται το κάθε μετάλλευμα».
